Giorgio Parisi

Giorgio Parisi (rođen 4. augusta 1948) italijanski je teorijski fizičar čije se istraživanje fokusiralo na kvantnu teoriju polja, statističku mehaniku i složene sisteme. Njegovi najpoznatiji doprinosi su QCD evolucijske jednačine za partonske gustoće, dobijene s Guidom Altarellijem, poznate kao Altarelli–Parisijeve ili DGLAP jednačine, tačno rješenje Sherrington–Kirkpatrickovog modela spin stakala, Kardar–Parisi –Zhangove jednačine, koja opisuje dinamiku skaliranja rastućih sučelja i proučavanje vrtložnih jata ptica.Dobitnik je Nobelove nagrade za fiziku 2021. zajedno s Klausom Hasselmannom i Syukurom Manabeom za revolucionarni doprinos teoriji složenih sistema, posebno "za otkriće međudjelovanja poremećaja i fluktuacija u fizičkim sistemima od atomskih do planetarnih razmjera".^[1][2]

Diplomirao je na Univerzitetu La Sapienza u Rimu 1970. pod nadzorom Nicole Cabibba. Bio je istraživač u Laboratori Nazionali di Frascati (1971–1981) i gostujući naučnik na Univerzitetu Columbia (1973–1974), Institut des Hautes Études Scientifiques (1976–1977) i École normale supérieure (1977–1978). Od 1981. do 1992. bio je redovni profesor teorijske fizike na Univerzitetu u Rimu Tor Vergata, a sada je profesor kvantnih teorija na Sapienzi. Član je Simonsove saradnje "Cracking the Glass Problem".^[3] 2018. izabran je za predsjednika Accademia dei Lincei.^[4]

1. ^ "All Nobel Prizes in Physics". NobelPrize.org (jezik: engleski). Pristupljeno 5. 10. 2021.
2. ^ Nuzzo, R. (2006). "Profile of Giorgio Parisi". Proceedings of the National Academy of Sciences. 103 (21): 7945–7947. Bibcode:2006PNAS..103.7945N. doi:10.1073/pnas.0603113103. PMC 1472410. PMID 16705030.
3. ^ "Simons Collaboration: Cracking the Glass Problem". Simons Foundation. 2016.
4. ^ "Il fisico Giorgio Parisi eletto presidente dell'Accademia dei Lincei". ANSA. 22. 6. 2018.